Over Den Bosch
Over 's-Hertogenbosch/Den Bosch
Officieel is het 's-Hertogenbosch maar in de volksmond wordt Den Bosch gebezigd. Den Bosch is de hoofdstad van de provincie Noord-Brabant en het administratief en bestuurlijk centrum van de provincie. Met een bevolking van ongeveer 141.906 (1 januari 2012) is het naar inwoneraantal de vierde stad van Noord-Brabant, na Eindhoven, Tilburg en Breda. De stad is verder een bisschopszetel en een voormalige garnizoensstad. Den Bosch is ook de meest noordelijk gelegen Bourgondische stad.
Herkomst van de naam 's-Hertogenbosch/Den Bosch
De herkomst van de naam 's-Hertogenbosch is te danken aan een moerasbos op de plek waar de stad ontstond. In 1194 verleende graaf Godfried III van Leuven stadsrechten aan de nederzetting van handelaren. Deze graaf was de vader van de eerste hertog van Brabant. De nederzetting kreeg de naam 'bos van de hertog' en werd samengetrokken naar de naam 's-Hertogenbosch. De komma s is een afkorting van des wat van de betekent.
In andere talen is de naam Den Bosch beter bekend in de vertaling: Bois-le-Duc in het Frans, Herzogenbusch in het Duits, Bolduque in het Spaans, Duketown in het Engels en Silva Ducis in het Latijn.
Beleg van Den Bosch in 1629 door Frederik Hendrik (Pauwels van Hillegaert)
Geschiedenis van Den Bosch in een notendop
- handelsnederzetting op het grondgebied van Orthen, domein van de graven van Leuven
- 1184 stadsrechten van Godfried III graaf van Leuven
- 1196 vroegste melding over documenten over Den Bosch
- Den Bosch wordt van meet af aan een vestingstad als deel van de noordelijke verdediging tegen Holland en Gelre
- 1225 voltooiing vestingwerken
- Den Bosch vierde hoofdstad van het hertogdom Brabant en bestuur over de Meierij
- vanaf 1318 tweede en ruimere omwalling door de sterke groei van de stad; voltooiing duurde tot 1540 met de Hinthamereinde erbij
- grote stadsbranden in 1419 en 1463
- 1529 voltooiing Sint Jan kerk
- 1542-43 strooptochten Maarten van Rossum veldheer van Gelre
- 1567 bezetting Den Bosch door kapitein Anton van Bombergen onder leiding van Brederode leidde tot anderhalve maand calvinistisch bewind
- godsdienstige spanningen in Den Bosch ten tijde van Tachtigjarige Oorlog (1568-1648)
- 1579 Unie van Utrecht; Den Bosch koos de zijde van de koning en niet van de opstandelingen
- vlucht van duizenden protestanten uit Den Bosch
- 1579 Schermersoproer, gevechten tussen calvinisten en katholieken
- katholieken winnen en sluiten zich aan bij de regent de prins van Parma
- de Staatsen (protestanten) vielen Den Bosch tussen 1585 en 1622 zes keer aan
- Den Bosch werd de spil van een keten van vestingen; aanleg nieuwe vestingwerken. Den Bosch werd als onneembaar geacht
- pas bij de grote belegering in 1629 door Frederik Hendrik viel de oude vestingstad in handen van de Republiek
- einde vrije uitoefening van het katholieke geloof
- 165 jaar leefde Den Bosch in betrekkelijk milde onderdrukking
- Den Bosch kreeg de status van Staatse bezettingszone van Brabant; het was een zogenaamde Generaliteitsland
- 1794 veroverden Franse recolutionaire troepen de garnizoensstad
- de Bosschenaren ervaarden dat als een bevrijding: ze werden weer als volwaardig burger behandeld
- na de nederlaag van Napoleon Bonaparte werd Den Bosch hoofdstad van de provincie Noord-Brabant binnen het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
- de stad sloot zich niet aan bij de Belgische opstand van 1830
- de stad bleef lange tijd garnizoensstad en als uitvalbasis voor het Zuidelijke Veldleger mocht het tot 1877 zich niet buiten de stadsmuren uitbreiden
- de binnenstad was inmiddels overbevolkt en sterk verpauperd; in 1900 had de stad het hoogste kindersterftecijfer van het land
- Den Bosch greep door haar conservatieve karakter unieke kansen mis zoals de vestiging van Philips
- na 1950 brak het besef eindelijk door dat er een nieuwe weg moest worden ingeslagen; de dienstensector kwam sterk op wat het behoud van de Bossche authenticiteit heeft gered
bronnen: Wikipedia en Wikimedia Commons
Fotoserie
